Tầng lửng là gì, giải pháp thông minh cho các căn nhà có diện tích hạn chế, giúp tối ưu hóa không gian sinh hoạt và đáp ứng nhiều chức năng khác nhau. Để hiểu rõ hơn về khái niệm này và những điều cần lưu ý khi thiết kế, hãy đọc bài viết dưới đây.

Tầng lửng là gì?

Tầng lửng, hay còn được biết đến với các tên gọi như gác lửng hay gác xép, đó là một tầng trung gian trong kiến trúc nhà. Nó không chỉ là một tầng đơn thuần mà nằm ở vị trí trung tâm giữa hai tầng chính khác nhau, với chiều cao trung bình dao động từ 2.2m đến 2.5m. Thường được đặt ở trên tầng trệt, tầng lửng kết hợp với trần thấp để tạo ra một không gian độc đáo.

Tính đặc trưng của tầng lửng đã được tích hợp vào thiết kế của nhiều ngôi nhà mái bằng truyền thống ở Việt Nam từ thời xưa. Theo thời gian, tầng lửng không chỉ xuất hiện trong các mô hình nhà truyền thống mà còn trở thành một yếu tố thẩm mỹ quan trọng, xuất hiện ở nhiều kiểu mẫu nhà khác nhau và mang lại giá trị thẩm mỹ cao.

Công dụng tầng lửng là gì trong thiết kế nhà

Một trong những lý do tầng lửng rất được ưa chuộng trong thiết kế nhà ở chính là nhờ tính đa năng, tối ưu sử dụng: 

• Đối với những căn nhà có diện tích lớn, việc thiết kế gác lửng sẽ giúp lấp đầy không gian trống đồng thời tăng tính thẩm mỹ cho không gian nhà ở. 
• Đối với những căn nhà có diện tích nhỏ gọn, việc xây thêm gác lửng sẽ giúp căn nhà tối ưu được chức năng sử dụng. Gia chủ có thể tận dụng phần diện tích này làm không gian sinh hoạt chung, phòng làm việc, phòng tập, phòng đọc sách…
• Đối với những ngôi nhà ít tầng cũng như chiều cao hạn chế, gác lửng có thể được sử dụng làm phòng chức năng như: phòng bếp, phòng ngủ nhỏ cho khách…
• Gác lửng được sử dụng làm mặt bằng kinh doanh, trưng bày hàng hóa, làm chỗ để xe hoặc nhà kho chứa đồ.
• Gác lửng tạo cảm giác chiều cao của trần nhà được tăng lên, giúp lấp đầy khoảng trống không gian sàn.

Quy định về thiết kế tầng lửng

Tầng lửng, với sự đa dạng các công năng mà nó mang lại, đòi hỏi sự cẩn thận và chất lượng trong quá trình xây dựng và thiết kế. Việc thi công không đạt chất lượng có thể tạo ra nhiều mối nguy hiểm trong quá trình sử dụng. Đặc biệt, tình trạng này thường xuất hiện ở các nhà xưởng do sự thiếu chú ý đến chi tiết như phần lan can thấp, vật liệu và kỹ thuật xây dựng không đảm bảo, cũng như sự thiếu quan tâm của người lao động đối với tình trạng lan can đang mở hay đóng.

Quan trọng hơn, không phải tất cả các công trình đều được phép xây tầng lửng. Quy định và quy hoạch của địa phương cũng như các đơn vị quy hoạch cần được tuân theo. Nếu có quyền lợi này, chủ nhà cần phải hiểu rõ một số điều quan trọng về thiết kế gác lửng, bao gồm các quy định và lưu ý cần thiết để đảm bảo an toàn và tuân thủ quy định.

Diện tích xây dựng tối thiểu và tối đa

• Gác lửng được thiết kế ở tầng trệt của công trình: Trong trường hợp chiều cao của tầng trệt tính từ nền của tầng trệt tới sàn lầu 1 không quá 5,8m và không thấp dưới 5m. 
• Diện tích gác lửng phải không được vượt quá 80% diện tích của tầng trệt.
• Với nhà ở riêng lẻ, tầng lửng không tính vào số tầng chính thức khi diện tích sàn không vượt quá 65% diện tích sàn của tầng ngay bên dưới. 
• Quyết định xây tầng lửng hay không là tùy thuộc vào chủ nhà, không bắt buộc
• Một số quận trong thành phố Hồ Chí Minh như quận 8 và quận 10, khi xin phép xây dựng, diện tích tầng lửng có thể lên đến 80% diện tích sàn của tầng dưới. 
• Tùy từng khu vực và lộ giới, việc xây dựng gác lửng sẽ có quy định khác nhau. Lộ giới đường dưới 3m5 sẽ không được phép xây dựng tầng lửng.

Chiều cao của tầng lửng

Theo quy định, đối với những ngôi nhà có lộ giới dưới 20m, chiều cao tối đa của tầng trệt và tầng lửng là 5m8, đo lường từ mặt đường vỉa hè, và thấp nhất là 5m6. Trong trường hợp sử dụng trần thạch cao khung chìm chống ẩm, chiều cao thực tế của tầng sẽ giảm xuống khoảng 2m4.

Ngôi nhà có tầng trệt và lửng cao 6m yêu cầu việc xin phép và giảm chiều cao của các tầng phía trên để đảm bảo tuân thủ giấy phép xây dựng. Thường thì, tầng trệt và lửng cao 2m8 thường xuất hiện ở các ngôi nhà tại các khu vực có hẻm nhỏ, nơi có hạn chế về số tầng được xây dựng.

Do việc xây dựng tầng lửng, diện tích của các sàn tầng phía trên cũng bị giới hạn. Đối với những ngôi nhà có tầng lửng, lầu 1 và lầu 2 chỉ được phép cao tối đa là 3m4. Ngược lại, những ngôi nhà không có tầng lửng có thể có chiều cao tầng trệt lên đến 4m, còn lầu 1 và lầu 2 có thể cao tối đa là 3m6 và 3m8. Đối với những ngôi nhà có lộ giới lớn hơn 20m, tầng lửng có thể có sàn trệt và lửng với chiều cao tối đa là 7m.

Phân loại tầng lửng trong thiết kế nhà

Tầng lửng phía sau

Tầng lửng ở phía sau là một lựa chọn phổ biến trong thiết kế nhà phố và nhà liền kề. Đặt gác lửng ở phía sau ngôi nhà mang lại thuận tiện cho việc quan sát tầng trệt và sử dụng nó như một không gian sinh hoạt chung linh hoạt. Đồng thời, vị trí này cũng làm tăng tính thẩm mỹ của phòng khách.

Tuy nhiên, điều này cũng mang theo một số hạn chế. Đặc điểm này có thể làm giảm chiều cao của không gian ở tầng trệt phía sau, cũng như tạo cảm giác chật chội cho không gian gác lửng.

Tầng lửng bên hông

Lối thiết kế này đòi hỏi không gian rộng lớn, chỉ thích hợp cho các công trình với diện tích đủ lớn.

Tầng lửng phía trước

Gác lửng phía trước là địa điểm hoàn hảo cho thiết kế sáng tạo. Chủ nhà có tự do tối đa để tận dụng không gian này và tạo nên điểm đặc biệt độc đáo cho ngôi nhà của mình.

Tầng lửng trong phòng

Ở vị trí thường được chọn, gác lửng thường nằm trên toilet và chủ yếu được sử dụng làm phòng làm việc hoặc có thể phục vụ nhiều mục đích khác. Thiết kế này mang lại ưu điểm về sự thoải mái và riêng tư trong các hoạt động sinh hoạt. Tuy nhiên, điều này chỉ khả thi khi phòng ngủ có chiều dài đủ hoặc diện tích đủ lớn để chủ nhà có thể tự do bố trí gác lửng.

Những lưu ý khi thiết kế tầng lửng

Luật quốc tế và Luật Xây dựng Việt Nam quy định về xây dựng tầng lửng khác nhau về diện tích sàn được chiếm phần dưới. Trong khi luật quốc tế chỉ cho phép chiếm 1/3 diện tích sàn bên dưới, luật Việt Nam lại cho phép lên đến 80%. Tuy nhiên, việc làm mất ô thống lối ở tầng lửng có thể dẫn đến xử phạt đối với chủ công trình hoặc chủ nhà thiết kế do vi phạm quy định về số tầng.

Với nhà riêng, sự thay đổi cấu trúc bên trong không làm ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực chính sẽ không bị xử phạt nếu không xâm phạm quy định xây dựng. Nếu chủ thầu xây dựng thêm gác lửng mà không vượt quá chiều cao quy định, họ không bị coi là vi phạm cấp phép xây dựng.

Trong trường hợp nhà sâu, chủ nhà có thể tận dụng tầng lửng làm không gian sinh hoạt chung cho gia đình. Đối với những ngôi nhà cũ, việc thêm gác xép bằng ván gỗ có thể là giải pháp để tăng diện tích sử dụng. Tuy nhiên, diện tích của gác lửng cần được quy hoạch một cách cân nhắc để tránh cảm giác chật chội hoặc mất cân bằng thẩm mỹ.

Vấn đề quan trọng không kém trong thiết kế là phác thảo cầu thang từ tầng trệt lên tầng lửng. Do số bậc thang ít, cầu thang có thể được đặt ở vị trí nhỏ gọn, giữ cho diện tích không bị chiếm nhiều.

Đặc biệt, khi xây thêm tầng cho tầng lửng, việc tránh sử dụng vách ngăn là quan trọng để không làm chật hẹp không gian và giữ cho kiến trúc vẻ đẹp và sự cân bằng.

Các kiểu bố trí tầng lửng đẹp

Tầng lửng có thể trang trí bằng nhiều cách khác nhau, như sử dụng lan can từ kính cường lực, sắt mỹ nghệ, hoặc cửa kính để ngăn chia không gian. Bố trí tầng lửng một cách hợp lý có thể tạo ra không gian rộng rãi khi bước vào ngôi nhà, với trần cao hơn 5m và diện tích sử dụng thêm phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt gia đình.

Gác lửng nên được trang trí màu sắc hài hòa với toàn bộ không gian của ngôi nhà. Lan can có thể sử dụng kính trong suốt để tạo phong cách hiện đại và đồng thời đảm bảo sự thông thoáng. Chọn đồ nội thất và trang trí nhỏ gọn và đa chức năng là quan trọng, vì tầng lửng thường có chiều cao thấp và diện tích nhỏ. Sử dụng nội thất thông minh kết hợp với màu sắc trung tính có thể tối ưu hóa diện tích hiệu quả.

Xây dựng tầng lửng là một biện pháp phổ biến và đơn giản để mở rộng không gian, tối ưu hóa công năng, và giảm chi phí xây dựng. Tuy nhiên, chủ nhà cần tuân theo các nguyên tắc cụ thể khi thi công để đảm bảo công năng, thẩm mỹ, và tuân thủ các quy định pháp lý cho ngôi nhà. Hy vọng bài viết đã giúp giải đáp về khái niệm tầng lửng và cung cấp thông tin quan trọng trước khi bắt đầu thi công.

Website: nhadephl.com